Duurzaam open data in Almere

En wel duurzaam in de zin van “de tijd doorstaand”. Ook al begint de gemeente Almere nu aan een open data pilot, het idee is wel dat ze ermee doorgaan. De pilot is op dinsdag 24 maart j.l. begonnen met een heuse open data middag en een officiële druk op de knop (lees een ‘swipe op de Ipad’) door wethouder Mark Pol. Op een gepaste locatie, net naast de trouwzaal, een mooie plek om samen iets nieuws te beginnen. In het programma verder een verhaaltje over ‘duurzaam open data’ en een intro over de Floriade door Edwin Bos. Na de pauze was er een lesje open data recht en een open data spel door “Greenlanders”, Marc de Vries en Frank Verschoor.

Mijn bijdrage (moest inspireren en interactief zijn, net als de rest van de middag) ging in op open data (…), bracht een paar voorbeelden en een paar tips. In wat meer zinnen (dit zou ik ongeveer zo maar gezegd kunnen hebben):

Over open data

Het leek me goed om toch maar even op de definitie van open data terug te komen. Ik zie nog steeds organisaties een eigen definitie (lees met veelal allerlei beperkingen) kiezen. Dat is goed voor een ‘doen-alsof beleid’, maar remt vooral hergebruik door de buitenwereld. De twee besproken modellen zijn het open innovatie model van Chesbrough en de waardeketen van Porter. Open data heeft een interessant effect op deze modellen: zo is het met open data eenvoudiger om te innoveren met data van andere organisaties en is de waardeketen flexibeler in te richten.

De drie perspectieven: als je gesprekspartner met een politieke bril naar open data kijkt (in de zin van: deze data is van ons allemaal), dan wordt een gesprek met degenen die er alleen met een economische bril naar kijkt (hoe creëer ik al dan niet unieke waarde dankzij open data) een stuk lastiger.

Concrete voorbeelden

Vervolgens ben ik met zevenmijlslaarzen door open data voorbeelden gestapt. Van open data producenten zoals Kadaster, CBS, via intermediairs zoals Opentopo.nl en Esri, naar organisaties zoals ProRail, waterschap Zuiderzeeland, Topografie in de klas. Deze laatste categorie innoveert doordat anderen open data ter beschikking hebben gesteld. En in het Porter model: zij hebben (open) data diensten in hun waardeketen opgenomen om zo eenvoudiger tot een nieuwe informatieproduct te komen.

Tips voor duurzame open data

Wat ik daar precies heb gezegd weet ik niet meer (mogelijk hebben we de video nog), maar mijn belangrijkste opmerking blijft om ‘ecosysteem’ te denken – en te handelen. Wat heeft het open data ecosysteem rond mijn idee, mijn voorstel, nodig om tot succes te leiden? In ieder geval een gezamenlijk doel en geen overlappende waardeketen.

Open data workshopping

Na de praatjes en na de pauze kon het echte werk beginnen tijdens de open data workshop. Leuk idee om te onderzoeken hoe je data ook voor geheel andere doeleinden kan gebruiken. Ons groepje kwam uit op een onderwerp rondom veiligheid in Almere en de controle van beleid. Vanwege het vertrouwelijke karakter van dit onderwerp kunnen we daar nu niets meer over zeggen…

En nu?

De gemeente Almere heeft een bescheiden start gemaakt van een open data avontuur, maar doet dat wel met structuur. De datasets zijn voorzien van metadata en ontsloten middels meerdere standaard methodes. Men heeft voor de zeer open (CC0) of zeer open, met bron (CC-BY) licentievormen besloten. Dit moet externa waard creatie maximeren, om het even in vaktermen te gooien. Wat ik nog mis, is het ‘uitgesproken doel’ : wat zou de gemeente willen bereiken met het vrijgeven van bv het bomenbestand? Dat er reacties komen over de kwaliteit? Dat er ander inzicht komt in de spreiding?

Op mijn wensenlijst verder: zou de gemeente Almere niet een overzicht kunnen plaatsen van mogelijke databronnen, die er überhaupt bestaan bij de gemeente (en die buiten het privacy domein vallen). En welke datasets mogelijk ‘binnenkort’ open data kunnen worden?

Overigens, het was leuk om eens aan een open data thuiswedstrijd mee te doen. De open data handschoen is door de gemeente nu geworpen. Wie pakt hem op?