Een ronde tafel met open data experts

Het mag dan al weer even geleden zijn (een terugblik heeft altijd tijd nodig), maar op de tweede dag van de Esri GIS Conferentie was “open data” toch echt de rode draad door het programma: van de keynote presentaties en een interview in het hoofdprogramma tot een heuse ‘expert round table’ en een technische sessie in de middag. Dat het onderwerp zo prominent aanwezig was op deze Esri Conferentie was niet van zomaar: als ik al ergens open data tegenkom, dan is het geografisch gehalte altijd hoog.

Ochtendprogramma

Het open data onderwerp werd meteen tijdens het interview met Arie Versluis van Rijkswaterstaat aangesneden. Rijkswaterstaat een vanaf dag 1 betrokken bij de open data in Nederland en heeft al het nodige vrijgegeven. Saskia Stuiveling, president van de Algemene Rekenkamer, opende haar presentatie met een “Je moet veranderen om hetzelfde te blijven” en ze legde meteen, met topics als Nato transparency, Open Geospending, de Groninger bodem beweging, een link met open data. Uiteraard kwam ook het (aankomende) Trendrapport Open Data van de Algemene Rekenkamer ter sprake (daar wil je niet zeker niet –negatief- in staan). In zijn presentatie over “Openheid – motor voor Media en Journalistiek” ging  BNR Hoofdredacteur Sjors Fröhlich in op de kansen van open data voor de journalistiek, want open data verhoogt de transparantie en controleerbaarheid van de overheid en helpt zo de democratie te bewaken.

Expert Round table 

Traditioneel zijn er presentaties in het middagprogramma, van het type “spreker vertelt over haar expertise en ervaringen, deelnemers luisteren en stellen aan het einde mogelijk een vraag”. In een “expert round table” gaan de deelnemers in figuurlijke zin met experts om een ronde tafel zitten en is er ruimte voor discussie. Omdat de groep niet extreem groot was (we hadden ingezet op maximaal 25 deelnemers) heb ik een rondje gemaakt met de vraag: wie ben je en wat is je open data vraag? Het resultaat:

Wat doet men met open data? Wat verwacht met van providers van open data? Hoe zijn andere bedrijven met open data bezig? Benieuwd naar toepassingen van open data? Wat kan open data voor onze organisatie betekenen? Kunnen we zelf ook open data maken? Welke problemen mogen we verwachten als we data open maken? Is er ook indoor open data? Wij zijn huiverig om data open te zetten. Hoe stappen we daarover heen? Kunnen we open data ook in operationele processen gebruiken? Op zoek naar ideeën die we zelf ook zouden kunnen gebruiken? Open data, is dat inzetbaar voor onderzoeksdoeleinden? Is er een connectie met Inspire en zo ja welke? Wat kunnen wij teruggeven aan open data? Welke data kunnen we voor trendanalysis gebruiken? Wanneer wordt open data echt open data?

Korte presentatie

Op deze vragenbrij konden de sprekers, Marisca Zweistra en Arnold Bregt, uiteraard slechts gedeeltelijk ingaan. Marisca “Wat heeft netbeheerder Liander met Open data?” Zweistra gaf aan dat Liander economische en maatschappelijke groei stimuleert en vanuit die visie is open data drie jaar geleden op het pad van Liander gekomen. Liander heeft de volgende open data doelen voor collegae en aandeelhouders gedefinierd: We willen transparant zijn, Open innovatie stimuleren, Mensen gelegenheid geven om met ons mee te denken en Inzicht krijgen waar klanten behoefte aan hebben. Plus: Als anderen met een andere blik naar onze data gaan kijken, ontdekken ze wellicht fouten, die Liander zelf niet zo snel zou ontdekken.

Liander stelt op http://liander.nl/opendata o.a. de volgende open data beschikbaar : verbruiksdata, storingsdata, slimme meter planningsdata.

Wat heeft Liander onder andere geleerd? Tip 1: Je moet zelf heel actief blijven met het promoten dat de open data er is. Liander doet mee aan hackathons en organiseert ook zelf bijeenkomsten.

Het was Arnold “als je even achterover leunt en naar open data van een afstand kijkt” Bregt meteen duidelijk dat we al die vragen niet –vandaag- kunnen oplossen. Hij stelde vast dat de open data hype nu wel voorbij is, maar komt daarna? Als je als organisatie het open data avontuur aangaat, dan heeft dat natuurlijk effecten binnen en buiten je organisatie. Wageningen Universiteit heeft de (economische) effecten van de vrijgave van de BRT onderzocht en zag vooral een toename van gebruik bij de burgers ontstaan in het tweede jaar van de vrijgave. Het is een aanzienlijk effect, groter dan verwacht. Zie het rapport “Wat zijn de effecten van een open basisregistratie topografie na twee jaar?”

Stelllingen

Geen discussie is compleet zonder geponeerde stellingen. En: “Dat een stelling wordt aangevallen, is goed!” (Arnold) – ook als is niet even voor hand liggend, het is wel waar. Vanwege de immer beperkte tijd , heb ik er twee uitgekozen:

De open data hype is voorbij, hoe maken we er een hit van?

Of liever: een gouwe ouwe.  (hit in de zin van goede ouwe). Wat reacties uit de zaal: de deskundigen begrijpen het nu wel, maar je buurman op je werk begrijpt er niets van. Er zit een angst achter open data, wat gaan ze doen met mijn informatie? Dit is een rem op de mindset om er veel gebruik van te maken. Open data moet wel werken (concreet: het download knopje moet het wel doen) en het moet ook duidelijk zijn wat de data is. Openstaan voor klantencontact is ook een vereiste om succesvol met open data om te gaan.

Open data moet als webservice beschikbaar zijn!

Natuurlijk, want als je de data download is het al weer achterhaald. Open services worden wel bijgehouden. Echter, dit is erg data afhankelijk van het type data, de data moet zich er wel voor lenen. De tendens is naar ruwe data only, ketenpartners moeten voor de services garant gaan staan, anders zijn alle kosten weer voor de overheid.

Experts

Wat is er beter als je in een onderwerp wilt duiken dan om je met experts te omringen? Ze stond dit keer niet alleen voor de groep, maaar er zaten gelukkig ook een paar open data experts in de zaal. Met een paar mooie quotes sloten we de discussie af: “De business case voor data aanbieden is altijd negatief”, “Als het open data geloof groot is, dan zijn de feiten niet nodig”, en “We hebben geen behoefte aan data uit de tijd van de Beatles” (reagerend op de eerste stelling, hoe maken we van open data een gouden ouwe).

Mij lijkt het ‘expert’ onderdeel van de conferentie, zeker te beoordelen naar de evaluatie van de deelnemers, een blijvertje. Alle dank aan de presentatie-experts, die na de presentatie nog redelijk (positief) lastig werden gevallen door de deelnemers. Dat is altijd een goed teken.

– eigenlijk een veel te laat uitgeschreven blogpost, de oorzaak ligt in onvoorziene omstandigheden. Enige vorm van promotie laat ik daarom maar achterwege.